Steeds meer wordt erover gesproken, verplichte mediation bij een echtscheiding. In Californië al sinds 1981 een feit, bij ons een heet hangijzer. Mag je mensen verplichten op een onvrijwillige manier tot een oplossing van hun problemen te komen? Vragen tegenstanders zich af. Bewezen is dat wanneer partijen daadwerkelijk echt niet met elkaar willen praten een verplichting daartoe geen goed aan de zaak doet.
Voorstanders denken dat het niet zo’n vaart zal lopen en echtscheidingsmediation wel degelijk helpt. Echtscheidingszaken kunnen sneller worden afgehandeld wanneer beide partijen snel tot een overeenstemming komen en dat drukt de kosten van het rechtssysteem. Onder de voorstanders behoren ook de deskundigen die mediation verstrekken en scheidende paren die met hun hulp tot een oplossing zijn gekomen. Zij zien het echter als een effectief middel tegen de moeilijke situatie waar kinderen in terechtkomen als een scheiding van de ouders uitdraait op een vechtscheiding.
Door scheidingsmediation minder kinderleed
Bij 6 van de 10 scheidingen zijn minderjarige kinderen betrokken. Juist deze groep lijdt enorm onder het uit elkaar gaan van de ouders. De onvrijwillige keuzes die ze moeten maken hebben invloed op hun volwassenwording, studie en persoonlijkheid. Als echtscheidingsmediation verplicht gesteld wordt zullen zij hier het meeste voordeel uithalen. Wanneer beide ouders het namelijk kunnen opbrengen om op een normale manier met elkaar te blijven communiceren zal een kind veel minder geestelijke schade ondervinden. Wanneer een scheiding in goede harmonie verloopt accepteren kinderen vaak de situatie veel makkelijker dan we denken.
Mediation nog volop in ontwikkeling
Mediation is in Amerika sinds de jaren ’70 van de vorige eeuw al een veel beproefd hulpmiddel op het gebied van conflictoplossing en ook in Noorwegen is het kortgeleden bij echtscheidingen verplicht gesteld. In Nederland zijn we mediation pas in de jaren ’90 als nuttig gaan zien. Nederlanders zijn democratische overleggers en kunnen hun gevoelens goed omschrijven. In principe past het wel in onze cultuur. Op echtscheidingsgebied zijn er inmiddels al wel advocatenkantoren die mediators in dienst hebben of met zelfstandige adviseurs samenwerken. Momenteel wordt er alleen nog maar van echtscheidingsmediatoren gebruik gemaakt na uitspraak van de rechter. De bedoeling van de wet is dat er gekwalificeerde registermediators komen die zowel op juridisch als op het mediation vlak goed onderlegd zijn.
Betrokkenen komen zelf gemaakte afspraken beter na
Dat de wet op verplichte echtscheidingsmediation er nog niet door is ligt niet aan het feit dat het niet zou werken. Staatssecretaris Teeven vindt anno 2014 dat het te duur kost. “De verplichtstelling zou het Rijk 17 tot 18 miljoen gaan kosten. Geld wat er momenteel niet is”, aldus Teeven. Bewezen is echter dat scheidende paren zelf gemaakte afspraken omtrent voortgaand contact beter nakomen dan door de rechtbank opgelegde omgangsverplichtingen. Daarnaast ontstaan er door een terugbrenging van de nascheidingse conflicten minder problemen met de gezondheid bij de betrokkenen, dus minder ziekmeldingen. Geconcludeerd kan worden dat echtscheidingsmediation ten eerste een hoop kinderleed voorkomt en ten tweede het zich op termijn terug zal verdienen.