Categoriearchief: Wetgeving

Verplichte mediation bij scheiding

Steeds meer wordt erover gesproken, verplichte mediation bij een echtscheiding. In Californië al sinds 1981 een feit, bij ons een heet hangijzer. Mag je mensen verplichten op een onvrijwillige manier tot een oplossing van hun problemen te komen? Vragen tegenstanders zich af. Bewezen is dat wanneer partijen daadwerkelijk echt niet met elkaar willen praten een verplichting daartoe geen goed aan de zaak doet.

Voorstanders denken dat het niet zo’n vaart zal lopen en echtscheidingsmediation wel degelijk helpt. Echtscheidingszaken kunnen sneller worden afgehandeld wanneer beide partijen snel tot een overeenstemming komen en dat drukt de kosten van het rechtssysteem. Onder de voorstanders behoren ook de deskundigen die mediation verstrekken en scheidende paren die met hun hulp tot een oplossing zijn gekomen. Zij zien het echter als een effectief middel tegen de moeilijke situatie waar kinderen in terechtkomen als een scheiding van de ouders uitdraait op een vechtscheiding.

Door scheidingsmediation minder kinderleed

Bij 6 van de 10 scheidingen zijn minderjarige kinderen betrokken. Juist deze groep lijdt enorm onder het uit elkaar gaan van de ouders. De onvrijwillige keuzes die ze moeten maken hebben invloed op hun volwassenwording, studie en persoonlijkheid. Als echtscheidingsmediation verplicht gesteld wordt zullen zij hier het meeste voordeel uithalen. Wanneer beide ouders het namelijk kunnen opbrengen om op een normale manier met elkaar te blijven communiceren zal een kind veel minder geestelijke schade ondervinden. Wanneer een scheiding in goede harmonie verloopt accepteren kinderen vaak de situatie veel makkelijker dan we denken.

Mediation nog volop in ontwikkeling

Mediation is in Amerika sinds de jaren ’70 van de vorige eeuw al een veel beproefd hulpmiddel op het gebied van conflictoplossing en ook in Noorwegen is het kortgeleden bij echtscheidingen verplicht gesteld. In Nederland zijn we mediation pas in de jaren ’90 als nuttig gaan zien. Nederlanders zijn democratische overleggers en kunnen hun gevoelens goed omschrijven. In principe past het wel in onze cultuur. Op echtscheidingsgebied zijn er inmiddels al wel advocatenkantoren die mediators in dienst hebben of met zelfstandige adviseurs samenwerken. Momenteel wordt er alleen nog maar van echtscheidingsmediatoren gebruik gemaakt na uitspraak van de rechter. De bedoeling van de wet is dat er gekwalificeerde registermediators komen die zowel op juridisch als op het mediation vlak goed onderlegd zijn.

Betrokkenen komen zelf gemaakte afspraken beter na

Dat de wet op verplichte echtscheidingsmediation er nog niet door is ligt niet aan het feit dat het niet zou werken. Staatssecretaris Teeven vindt anno 2014 dat het te duur kost. “De verplichtstelling zou het Rijk 17 tot 18 miljoen gaan kosten. Geld wat er momenteel niet is”, aldus Teeven. Bewezen is echter dat scheidende paren zelf gemaakte afspraken omtrent voortgaand contact beter nakomen dan door de rechtbank opgelegde omgangsverplichtingen. Daarnaast ontstaan er door een terugbrenging van de nascheidingse conflicten minder problemen met de gezondheid bij de betrokkenen, dus minder ziekmeldingen. Geconcludeerd kan worden dat echtscheidingsmediation ten eerste een hoop kinderleed voorkomt en ten tweede het zich op termijn terug zal verdienen.

Het huwelijk wordt moderner

Het huwelijk moet gemoderniseerd worden volgens de VVD, D66 en PvdA. Er ligt een wetsvoorstel tot afschaffing van de standaard huwelijkse voorwaarden.  Het zou goed zijn als mensen die in het huwelijk treden even “de vlinders in de buik” loslaten en zich buigen over de zakelijke kant van hun echtverbinding.

Nu is het zo dat inkomsten en schulden automatisch gelijk verdeeld worden bij een scheiding. Als het wetsvoorstel het haalt zullen mensen moeten nagaan hoe hun bezittingen zijn opgebouwd. Geen probleem als je je zaakjes goed bijhoudt, maar in de praktijk is dat vaak niet het geval. 

Een meerderheid in de Tweede Kamer wil af van het automatisme dat mensen in gemeenschap van goederen getrouwd zijn, omdat het voor de partners bij een scheiding kan leiden tot onaangename verrassingen. In het wetsvoorstel staat dat bezittingen en schulden alleen gemeenschappelijk zijn als ze tijdens het huwelijk samen zijn opgebouwd. Bezittingen die voor het huwelijk zijn vergaard, maar ook zaken als schulden, erfenissen en giften, zouden niet meer standaard moeten worden opgenomen in de gemeenschap van goederen.

Trouwen in gemeenschap van goederen is nu de standaard in Nederland. Wil een koppel hun bezittingen en schulden apart houden dan moeten ze naar een notaris om huwelijkse voorwaarden op te maken. In een kwart van de huwelijken gebeurt dat ook.

Het samenwerkingsverband van notarissen is in ieder geval enthousiast over het nieuwe initiatiefwetsvoorstel. Uit een recente eigen peiling is gebleken dat een ruime meerderheid van de aanstaande echtgenoten de bezittingen die zij voor hun huwelijk hebben opgebouwd niet willen delen bij een scheiding. Driekwart van de partners wil niet opdraaien voor de schuld van de ander bij een scheiding.

Lees hier meer over het verdelen van een huis bij de echtscheiding

 

Rechtbank registreert tijdstip van verzoek tot ontbinding huwelijk of geregistreerd partnerschap.

Per 1 september 2013 wordt het tijdstip waarop de rechtbank het verzoek tot een echtscheiding of ontbinding van een geregistreerd partnerschap registreert belangrijk.  Vanaf dat tijdstip geldt de gemeenschap van goederen niet meer.  Het verzoek kan door een van de partners ingediend worden,  een gezamenlijk verzoek daarvoor is niet nodig.

Dit is slechts een aanscherping van de nieuwe regeling van 1 januari 2012.

Tot en met 31 december 2011 bleef het gemeenschappelijk bezit van goederen doorgaan totdat de rechtbank tot haar uitspraak kwam.  De tijd tussen verzoek en uitspraak kan soms oplopen tot een jaar. In die  periode waren alle schulden aangegaan door een van de (ex)partners nadat het verzoek om ontbinding van de relatie was ingediend, nog altijd te verhalen op de andere (ex)partner. Ook konden aangeschafte goederen als gemeenschappelijk bezit beschouwd worden. Dat had consequenties voor bijvoorbeeld het aanschaffen van nieuwe woningen door partners.  Let wel: het gaat hier over schulden en vermogen opgebouwd NA het verzoek om echtscheiding, en voor de uitspraak van de rechtbank.

Sinds 1 januari 2012 vervalt de gemeenschap van goederen per datum van indiening van het verzoekschrift bij de rechtbank. M.i.v. 1 september vervalt het op het moment van indiening. Dan kunt u nadat het verzoek is ingediend uw volgende stappen zelfstandig uitvoeren. Let wel: een schuldeiser kan een schuld, die aangegaan is door  een partner vóór het verzoek, nog altijd verhalen bij de andere partner, nadat het verzoek is ingediend. Maar dan alleen op het vermogen dat is meegekregen uit de boedelscheiding.

Sinds 1 januari 2012 kunt u ook bij de notaris de voorwaarden van uw huwelijk aanpassen zonder dat toestemming van de rechtbank nodig is. U kunt dus bij de notaris het ‘in gemeenschap van goederen’ laten omzetten naar huwelijkse voorwaarden, ook als dit niets met een geplande echtscheiding te maken heeft. Ook de bestaande huwelijkse voorwaarden kunt zonder toestemming van de rechtbank bij de notaris laten aanpassen.

De regels rond (echt)scheiding zijn complex en aan verandering onderhevig. Dat kan leiden tot onaangename verrassingen, hoe onbedoeld deze ook mogen zijn. Kies daarom samen met uw (ex)partner  voor begeleiding door een expert.